Mùa Trung thu đang đến rất gần, trên thị trường ngoài các thương hiệu bánh Trung thu có tiếng thì vài năm nay bánh Trung thu tự làm (handmade) xuất hiện cũng không phải là ít.

 

Điều đặc biệt là cùng với các quảng cáo rao bán trên mạng, bánh Trung thu tự làm đã chiếm một thị phần không nhỏ của người tiêu dùng Hà Nội vì không phụ gia, không chất bảo quản. Nhưng quảng cáo là thế, ai đảm bảo bánh Trung thu tự làm có an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) hay không khi không được cấp phép sản xuất, không đăng ký chất lượng, không được quản lý và kiểm soát về ATVSTP.

“Bỏ ngỏ” thị trường bánh Trung thu tự làm      

 

Mấy năm trở lại đây, với tâm lý lo ngại vấn đề đảm bảo an ATVSTP của bánh Trung thu bán trên thị trường, nhiều người đã học cách làm bánh Trung thu và mở xưởng bánh tự làm tại nhà. Họ tự tìm mua nguyên liệu như bột làm vỏ bánh, hương liệu, nhân bánh… 

 

Ban đầu, các xưởng bánh này chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng của gia đình và tặng bạn bè. Dần dần, lượng người tìm đến với các sản phẩm bánh trung thu tự làm tăng lên đáng kể. Không cần phải quảng cáo thương hiệu trên phương tiện truyền thông hay trên mạng xã hội, những thương hiệu bánh Trung thu tự làm được tiêu thụ rộng rãi chủ yếu do người sử dụng rỉ tai nhau vì cho rằng bánh “sạch”. 

 

Các chủ xưởng bánh lại chịu khó tìm tòi, sáng tạo mẫu mã, nhân bánh mới mà các sản phẩm bánh Trung thu đang bán trên thị trường không có được. Chính những điều này đã khiến cho thị trường bánh Trung thu tự làm đang có một chỗ đứng nhất định đối với người sử dụng trong mấy năm gần đây. Mặc dù chưa đến gần ngày Tết Trung thu nhưng không ít xưởng bánh Trung thu tự làm đã rơi vào cảnh “cháy hàng” do nhu cầu của khách quá lớn.

 

Chị Nguyễn Thị Hoa, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội đã cung cấp cho thị trường bánh Trung thu tự làm 2 năm trở lại đây. Chị Hoa chia sẻ, bắt đầu từ tháng 6 âm lịch, chị bắt đầu nhận các đơn đặt hàng bánh Trung thu, chủ yếu là của người quen. Và từ cuối tháng 8 dương lịch năm nay, chị đã nhận đủ đơn hàng bán lẻ và không nhận thêm dù là khách lấy bán buôn vẫn đang xếp hàng chờ. 

 

Để phục vụ cho mùa bánh Trung thu năm nay, chị phải thuê thêm hơn chục sinh viên làm theo ca để đẩy nhanh tiến độ làm bánh trả khách với mức lương khoảng 100 ngàn đồng/ngày.

 

Một điều dễ dàng nhận ra là những xưởng bánh trung thu tự làm không hề được cơ quan chức năng nào kiểm tra về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của nguyên liệu làm bánh. Các sản phẩm này hầu hết cũng không có ngày sản xuất, hạn sử dụng. Người bán, người mua đều mặc định “bánh không có chất bảo quản nên sử dụng trong thời gian khoảng 10 ngày sau khi mua. Nếu không sử dụng luôn thì bảo quản trong tủ lạnh”.

 

 

Lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội kiểm tra cơ sở sản xuất bánh Trung thu Nhọ Nồi.

Cần kiểm soát chặt nguồn nguyên liệu

 

Theo Phòng Nghiệp vụ, Chi cục QLTT Hà Nội thì năm nào kế hoạch kiểm tra chất lượng ATVSTP bánh Trung thu cũng có kiểm tra bánh tự làm được rao bán trên mạng xã hội. Tuy nhiên chưa phát hiện được nơi nào vì căn cứ vào địa chỉ rao bán trên mạng lực lượng QLTT đi kiểm tra nhưng khi tới nơi thì chỉ là địa chỉ “ảo”. 

 

Có một số quảng cáo rao bán bánh tự làm, sau khi khách gọi điện đặt hàng thì chủ hàng đi thu gom bánh của các cơ sở thủ công bên ngoài rồi về đóng gói giao cho khách. Chi cục QLTT đã chỉ đạo các Đội QLTT tích cực kiểm tra những cơ sở bán nguyên liệu làm bánh Trung thu để ngăn chặn việc đưa các nguyên liệu không đảm bảo vào sản xuất bánh Trung thu tại các gia đình. 

 

Theo Ban chỉ đạo ATVSTP TP Hà Nội thì từ đầu tháng 9 đến nay, Hà Nội đã kiểm tra 785 cơ sở sản xuất bánh Trung thu, phát hiện 133 cơ sở vi phạm, trong đó có 50 cơ sở đã bị xử lý; nhắc nhở 83 cơ sở. 

 

Các đoàn kiểm tra của thành phố, Sở Y tế, Sở NN&TPNT, Sở Công thương đã lấy 162 mẫu bánh Trung thu xét nghiệm tại Labo và 48 mẫu xét nghiệm nhanh. Kết quả có 48 mẫu bánh Trung thu xét nghiệm nhanh đều đạt tiêu chuẩn; 8/8 mẫu xét nghiệm tại Labo có kết quả đạt tiêu chuẩn, các mẫu còn lại chưa có kết quả. Toàn thành phố có tới 657 đoàn thanh tra từ TP tới quận, huyện, xã phường. 

 

Qua kiểm tra đã tạm đình chỉ sản xuất ở Tiệm bánh Nhọ Nồi, thuộc Công ty TNHH Nhọ Nồi (144 phố Phó Đức Chính, phường Trúc Bạch). Đơn vị này đã không xuất trình được các giấy tờ pháp lý liên quan đến sản xuất bánh ngọt, bánh Trung thu. Đoàn kiểm tra cũng phát hiện khu sản xuất mất vệ sinh, không có phương thức bảo quản thực phẩm theo đúng quy định. 

 

Riêng kiểm tra cơ sở sản xuất bánh Trung thu Tùng Lâm (số 100 phố Phó Đức Chính, phường Trúc Bạch), đoàn kiểm tra cũng phát hiện các cửa sổ khu vực sản xuất không có lưới chắn côn trùng, nhân viên trực tiếp chế biến không có đồ bảo hộ lao động. Thời điểm kiểm tra là ngày 15-9 nhưng vỏ bánh sản xuất đã ghi ngày 16-9.

 

 

Theo ông Nguyễn Việt Cường, Chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội thì hiện nay trên thị trường xuất hiện bánh Trung thu handmade sản xuất tại nhà do người dân tự làm để phục vụ người thân, bạn bè, đồng nghiệp gây khó khăn cho công tác quản lý. Việc kiểm tra, phát hiện không phải đơn giản. Do vậy, Thanh tra Sở Y tế đã yêu cầu các phòng y tế quận, huyện, thị xã kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu từ các cửa hàng bán nguyên liệu làm bánh Trung thu trên địa bàn. 

 

Để ngăn chặn bánh Trung thu tồn, bánh quá hạn không bán được khi hết Tết Trung thu và không ngoại trừ khả năng một số cơ sở in lại hạn sử dụng hoặc tái sản xuất thành các mặt hàng khác, Sở Y tế Hà Nội tổ chức kiểm tra cả sau dịp Tết Trung thu.

 

Hằng Hương