Những ngày cuối tháng 4/2014, trên công trường thủy điện Lai Châu tại vùng Tây Bắc của Tổ quốc, hàng nghìn cán bộ, công nhân cùng với Ban điều hành tổng thầu TCty Sông Đà vẫn ngày ngày phơi mình trong cái nắng, nóng 40 - 420C với quyết tâm vượt tiến độ kế hoạch đã đặt ra trong năm 2014, để đảm bảo đến năm 2015 sẽ chính thức hòa lưới điện quốc gia công trình trọng điểm này.
Hoàng Văn Duân đang lắp khung thép ở mặt trước thân đập thủy điện Lai Châu.
Vững tinh thần, trọng trách nhiệm
Khi chúng tôi đặt chân đến thủy điện Lai Châu, trời đã ngấp nghé trưa. Nắng vàng quay quắt nhưng công trường vẫn ào ào tiếng máy cắt, máy hàn, băng chuyền bê tông chạy... Nhận mũ
bảo hộ lao động từ lãnh đạo công đoàn TCty Sông Đà, chúng tôi lần bước trên những bậc thang bằng thép, dẫn ra mặt trước đập thủy điện Lai Châu, nơi đang tập trung những tổ công nhân lắp đặt khung, lưới thép để đổ bê tông ACC và công nhân đục sớm để chuẩn bị cho thi công bê tông đầm lăn (RCC).
Vị trí mà chúng tôi hướng đến nằm ở lưng chừng đập. Trên đầu là những ben bê tông ACC được điều khiển bằng hệ thống các cần trục, chuyển động không ngừng. Trong khi phía dưới là những bóng áo vàng Sông Đà nhanh nhẹn di chuyển trên những hàng rào khung thép. Nhanh tay hạ thấp đoạn cuối thanh thép nhường đường cho tôi qua, Nguyễn Văn Thanh cười vui vẻ: "Anh đi cẩn thận không lại bị trượt chân đấy. Đoạn đó có nhiều nước, anh cứ bước lên thanh sắt mà đi". Nói xong, Thanh cùng 2 đồng nghiệp lại tiếp tục di chuyển các thanh thép vào vị trí đã định, để chuẩn bị đổ bê tông.
Các thanh sắt được uốn công hình chữ L dài chừng 7 - 8m được 3 công nhân vận chuyển nhịp nhàng, ăn ý. Do di chuyển trên khung thép và ở dưới thấp nên nhiệm vụ của 2 công nhân còn lại có vẻ khó khăn hơn so với Thanh. Đứng ở giữa, Hoàng Văn Duân thỉnh thoảng lại phải cúi đầu, luồn qua thanh thép để định hướng nó vào đúng vị trí cần đặt, theo khoảng cách nhất định, đều nhau nhằm đảm bảo chất lượng cho toàn bộ khung dàn.
Làm việc dưới tiết trời nắng nóng khiến chiếc áo đẫm mồ hôi nhưng động tác của Duân vẫn nhanh nhẹn, chính xác, dường như chưa có dấu hiệu của sự mệt mỏi. "Làm việc trên các thanh thép cả ngày, chắc là rất mệt và mỏi chân"? - Tôi hỏi.
Duân tranh thủ trả lời: "Những ngày đầu mới đứng, chân em cũng mỏi, những lúc ấy tay em vịn chắc hơn, chỉ dùng một tay để đỡ thanh thép. Sau đó thì đổi tay nên cũng không sao. Bây giờ thì em quen rồi, làm hết ca cũng không mệt lắm, chỉ là mất nước nhiều vì mồ hôi hay ra thôi. Làm ở đây em thấy rất thoải mái. Tổ em luôn phấn đấu hoàn thành khối lượng công việc được giao cho từng ca".
Duân sinh năm 1986, quê ở huyện Mường La, tỉnh Sơn La, là công nhân Cty CP Sông Đà 5, tham gia xây dựng công trình thủy điện Lai Châu từ đầu năm 2014. Cùng tổ với Duân còn có Quàng Văn Tâm, tỉnh Sơn La - một công nhân thế hệ 9X. Tuy nhiên, so với Duân thì Tâm lại là người có thâm niên làm việc trên thủy điện Lai Châu, khi đã có 12 tháng đảm nhận nhiệm vụ xây lắp ở công trình này. Tâm khoe: "Em đi làm ở đây thấy rất vui khi có nhiều anh em, bạn bè. Môi trường làm việc tuy vất vả nhưng được lãnh đạo Cty quan tâm, đảm bảo mọi chế độ. Khi chúng em làm vượt kế hoạch thì đều nhận được thưởng ngoài lương".
Công nhân LILAMA10 vận chuyển thiết bị của ống áp lực.
Việc chưa xong, lòng không yên
Không phải công việc thi công, xây lắp trên thân đập hay nhà máy nhưng công việc của các thợ sửa chữa phương tiện thi công tại các xưởng sửa chữa của các đơn vị thành viên TCty Sông Đà trên công trường thủy điện Lai Châu diễn ra sôi động cũng không kém, với trăm đầu việc mỗi ngày. Mỗi chiếc xe khi đưa vào đây, một ngày đỗ lại là một ngày là một ngày những người thợ cảm thấy cần phải nỗ lực hơn nữa để sớm cho xe ra công trường, đáp ứng công việc.
Đã 2 ngày hì hụi sửa ổ máy khởi động của xe cát 770, anh Trần Minh Hùng hạ quyết tâm sẽ xử lý xong những sự cố đối với khối sắt trong ngày thứ 3. Bởi vì: "Một ngày nó nằm đây là một ngày công trường vắng một chiếc xe làm nhiệm vụ, điều đó có thể sẽ ảnh hưởng đến tiến độ chung của công trình. Do đó, phương châm của chúng tôi là bằng mọi khả năng có thể, phải khắc phục, sửa chữa những sự cố như thế này trong thời gian sớm nhất. Với ổ máy này, nếu thay mới thì rất tốn kém, mất khoảng 40 triệu đồng và cũng cần thời gian để đưa nó từ Hà Nội lên" - Anh Hùng vừa nói vừa dùng tay đập đập vào chiếc ổ máy.
Trong xưởng sửa chữa cơ giới của chi nhánh Sông Đà 908 thường xuyên có hơn hai chục công nhân, phân theo từng tổ, nhóm "chuyên môn hóa" những đầu việc nhất định. Nếu như anh Hùng là chuyên gia sửa chữa các sự cố liên quan đến ổ máy khởi động, bộ đề... thì anh Trần Đức Đông lại là khắc tinh của các vấn đề liên quan đến hộp lái, hệ thống điện...
Tham gia công tác tại thủy điện Lai Châu từ những ngày đầu tiên, anh Đông cho biết: "Sông Đà 908 là đơn vị chuyên về thi công cơ giới, nên máy móc, phương tiện bị hư hỏng trong quá trình vận hành là điều bình thường và thường xuyên xảy ra. Cũng vì thế mà thợ sửa chữa như chúng tôi phải nỗ lực rất nhiều để đảm bảo các phương tiện được sửa chữa nhanh chóng nhất, hoạt động hiệu quả nhất".
Tại xưởng sửa chữa cơ giới của chi nhánh Sông Đà 908, chúng tôi còn thấy có sự hiện diện của các thợ máy là nữ, như trường hợp của chị Hồ Thị Thanh, quê huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội. Chị Thanh công tác tại Sông Đà 908 đã 3 năm, đảm nhiệm phần việc sửa chữa lốp, nhíp... Công việc tưởng chừng đơn giản song lại không dễ dàng chút nào. Có những lúc chị phải xử lý đồng thời 2 chiếc lốp khi vừa mở máy bơm hơi, vừa tranh thủ nhồi săm vào chiếc lốp bên cạnh. "Công việc lúc nào cũng bận luôn tay luôn chân, nhất là những giai đoạn trọng điểm như hiện nay. Nhiệm vụ được giao, nếu chưa hoàn thành, mình không thể yên tâm tan ca" - chị Thanh tâm sự.
Chị Hồ Thị Thanh đang nhồi săm vào lốp với những động tác khỏe khoắn.
Trên công trường, một ngày được chia làm 3 ca để công nhân thực hiện nhiệm vụ của mình, trong khi đó, 7/7 ngày trong tuần, lãnh đạo các đơn vị thi công cùng với cán bộ kỹ thuật, đội trưởng các đội sản xuất đều tiến hành họp giao ban từ 5h30' sáng, để quán triệt kế hoạch cho một ngày lao động. Những cuộc giao ban định kỳ được tổ chức tại trụ sở đơn vị nhưng nhiều khi được tổ chức ngay tại công trường để lãnh đạo kịp thời có ý kiến chỉ đạo sát nhất đến thực tiễn công việc đang diễn ra.
Đánh giá cao trách nhiệm của cán bộ, công nhân các đơn vị thi công trên thủy điện Lai Châu, kỹ sư Nguyễn Văn Linh - Tư vấn giám sát công trình thủy điện Sơn La - Lai Châu cho biết, hiện nay tiến độ công trình trọng điểm này đang vượt tiến độ gần 2 tháng so với kế hoạch đặt ra trong năm 2014. Đạt được kết quả ấy, bên cạnh việc các nhà thầu chuẩn bị đầy đủ, kịp thời trang thiết bị máy móc được thì tinh thần làm việc của anh em công nhân trên công trường là yếu tố quyết định.
Thủy điện Lai Châu có công suất thiết kế là 1.200MW, gồm 3 tổ máy, công suất mỗi tổ máy là 400MW. Hiện nay, các nhà thầu gồm TCty Sông Đà (tổng thầu), TCty LILAMA, TCty LICOGI, TCty Xây dựng Trường Sơn… với trên 5.000 công nhân đang trực tiếp thi công trên công trường.
Các hạng mục chính đang được khẩn trương triển khai là đổ bê tông đầm lăn thân đập, thi công cửa nhận nước, bê tông tràn xả mặt, bê tông nhà máy, lắp đặt đường ống áp lực và buồng xoắn tổ máy 1 cũng như hệ thống thiết bị lỗ xả sâu...
Kế hoạch ban đầu, dự án này sẽ hoàn thành vào năm 2017. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của Ban điều hành tổng thầu và các đơn vị thi công, dự kiến dự án sẽ hoàn thành sớm hơn từ 1,5 - 2 năm, tức là vào năm 2015.
Triều Phong