Những năm gần đây, vào mỗi dịp tháng 9, 10, số bệnh nhân bị viêm da do côn trùng đốt liên tục gia tăng, trong đó có nhiều bệnh nhân từng tiếp xúc với kiến ba khoang.
Kiến ba khoang (Ảnh minh họa).
Kiến ba khoang xuất hiện nhiều
Theo ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, ở Việt Nam, trong những năm gần đây, kiến ba khoang thường xuất hiện ở các khu dân cư tại Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ, TPHCM, nhất là ở những nơi gần với cánh đồng lúa. Loài côn trùng này thường xuất hiện vào mùa thu, thời gian thu hoạch lúa, với mật độ nhiều hơn so với các tháng còn lại trong năm.
Trong 2 tháng vừa qua đã chứng kiến nhiều vụ kiến ba khoang xâm nhập vào nơi ở của người dân. Điển hình như tại tòa chung cư NO3, khu tái định cư Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, Hà Nội), người dân tại đây phản ánh tình trạng kiến ba khoang vào nhà thường xuyên và có hộ dân mỗi tối bắt và diệt từ 10-20 con kiến.
Tại Đại học Quốc gia TPHCM (quận Thủ Đức, TPHCM), có 294 sinh viên bị bỏng da do kiến ba khoang. Từ đầu tháng 9 đến đầu tháng 10/2015, đã có 630 lượt phòng trong ký túc xá của trường phát hiện loại kiến này.
Nhiều ngày qua, tại Bệnh viện đa khoa thành phố Vĩnh Long (tỉnh Vĩnh Long) cũng xuất hiện kiến ba khoang, gây tổn thương da cho bệnh nhân và người nhà.
Thống kê của Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, vào dịp tháng 7-10 trong những năm gần đây, bệnh nhân bị viêm da do côn trùng đốt, trong đó có kiến ba khoang liên tục gia tăng.
Ứng phó với kiến ba khoang
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Châu, Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương, kiến ba khoang không cắn người nhưng trong cơ thể có chứa độc tố cao gấp 12 lần nọc độc của rắn hổ mang.
Độc tố của kiến ba khoang có thể khiến cho da bị bỏng, cháy. Khi cơ thể kiến bị dập nát, độc tố sẽ rây lên da gây nên hiện tượng phồng rát và viêm da. Ban đầu, bệnh nhân thấy hơi ngứa rát, sau xuất hiện phù nề, đỏ cộm thành vệt, trên đó nổi những mụn nước. Vài ngày sau sẽ thành phỏng nước, phỏng mủ, gây cảm giác đau, rát. Chính vì vậy, không nên dùng tay không giết kiến ba khoang.
Kiến ba khoang thường phát triển mạnh vào mùa mưa, khi thời tiết nóng ẩm. Loài kiến này thường sống ở ven ruộng, trong đống rơm rạ ngoài đồng, bãi cỏ, gần vùng nước, ruộng rau, những nơi đang xây dựng dở dang… Chúng xuất hiện ở quanh bóng đèn trong các phòng làm việc, buồng ngủ ở ký túc xá, bệnh viện, trường học cạnh đồng ruộng, đồng cỏ, đầm, hồ... Vì vậy, khi thấy kiến ba khoang vào nhà, phải tìm cách đuổi bỏ chúng, tránh để da tiếp xúc với loài kiến này.
Theo khuyến cáo của Cục Y tế dự phòng, có thể ngăn kiến ba khoang vào nhà bằng cách sử dụng cửa lưới, đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào, ngủ trong màn, vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà.
Khi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa thu hoạch, mùa mưa bão, cần chú ý sử dụng các phương tiện
bảo hộ lao động như mặc quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng để tránh tiếp xúc với côn trùng.
Đặc biệt, khi làm việc dưới ánh đèn, nên tránh quệt tay khi có cảm giác côn trùng rơi vào cổ, mặt. Buổi tối khi tắm rửa, chú ý giặt sạch khăn mặt trước khi dùng.
Ngoài ra, người dân có thể treo đèn huỳnh quang ở ngoài cửa, để chậu nước dưới bóng đèn để dẫn dụ và tiêu diệt kiến ba khoang.
Trong trường hợp đã tiếp xúc với kiến ba khoang hoặc nghi ngờ đã tiếp xúc thì ngay lập tức phải rửa vùng da đó bằng nước muối, xà phòng... để ngăn không nổi thành phỏng nước, phỏng mủ. Có thể dùng các dung dịch làm dịu da, sát khuẩn nhẹ. Nếu bị nặng, nên đến ngay các cơ sở y tế để được điều trị và chăm sóc kịp thời.
Hiền Minh